Page History

Publicatie Aanpak en afweegkader pipingmaatregelen (2024)

Hoe kun je met nieuwe kennis en innovatieve versterkingsmaatregelen omgaan in een versterkingsproject? Projecten gaan hier op een verschillende manier mee om. Door de Innovatieversneller zijn ervaringen verzameld en verwerkt, en vertaald naar een generieke aanpak met afweegkader. De aanpak kan de ontwerper helpen bij het selecteren en de beheerder bij het kiezen van een juiste pipingmaatregel. De aanpak sluit aan op de Handreiking Veiligheidsontwerp van het BOI en heeft een vergelijkbare werkwijze als de Handreiking Verkenning en Handreiking Planuitwerking van het HWBP. De aanpak is gepresenteerd bij de technisch begeleiders van de programmadirectie van het HWBP en in de community van Technisch Managers. De reactie is verwerkt in deze eerste versie van de Publicatie Aanpak en afweegkader Pipingmaatregelen. De Innovatieversneller wil leren van de eerste toepassingen van de publicatie en vraagt projecten bij toepassing contact op te nemen met de innovatieversneller (div@wsrl.nl). De eerste toepassingen helpen om de onduidelijkheden in de Publicatie Aanpak en afweegkader Pipingmaatregelen te verbeteren.

In de bijgevoegde presentatie is een voorbeeld gegeven voor de afweging van de pipingmaatregelen bij HWBP-project Zwolle-Olst. Hierbij is een voorkeursvolgorde opgesteld op basis van de kansrijke pipingmaatregelen binnen het project.

Achtergronddocument Geohydrologische Aanpak Piping (2025)

De Geohydrologische Aanpak Piping vindt zijn basis in een in 2018 tot en met 2020 uitgevoerde ‘Projectgebonden HWBP innovatie’ bij Waterschap Aa en Maas, wat uitmondde in de Geohydrologische Aanpak Piping (GAP). Inmiddels wordt de aanpak bij de projecten Meanderende Maas en Cuijk – Ravenstein toegepast. Het doel van de Geohydrologische Aanpak Piping is het bieden van handvatten voor het uitvoeren van een geohydrologische analyse om de kans op overstroming door het faalmechanisme piping te kunnen bepalen. Dit document ondersteunt de beheerder in het kiezen van een geschikte methode voor een geohydrologische analyse en beschrijft de werkwijze voor een veiligheidsanalyse piping met een geohydrologisch model. 

K&I-café 21 november - Toelichting en toepassing Publicatie Aanpak en afweegkader piping maatregelen (2024)

Het kennis en Innovatiecafé van 21 november 2024 stond in het teken van het Aanpak en afweegkader piping. Hierin werd eerst de publicatie in het algemeen toegelicht, en daarna werd de toepassing daarvan besproken aan de hand van een casus. Vervolgens kwamen de uitvoeringen van drie verschillende maatregelen aan bod. Dit waren de Grofzandbarrière bij Stad Tiel, de Prolock filterschermen bij Salmsteke en de Mixed in Place trenching method wand bij Sterke Lekdijk. De slides van deze sessie zijn bijgevoegd.

K&I-café 10 oktober - Toelichting en toepassing Beslisondersteunend Raamwerk Piping (BRP) (2024)

Het kennis en Innovatiecafé van 10 oktober 2024 stond in het teken van het BRP. Hierin werd eerst het BRP in het algemeen toegelicht, en daarna werden piping onzekerheden besproken aan de hand van een casus. Ten slotte kwam overzicht van de kennisontwikkeling piping aan bod binnen het KvK en vanuit het HWBP/DIV. De slides van deze sessie zijn bijgevoegd.

Beslisondersteund Raamwerk Piping (BRP) (2024)

Voor het toepassen van nieuwe (niet volledig uitontwikkelde) kennis is context van de situatie van belang. Toepassen van nieuwe kennis in een specifieke situatie dient in perspectief te worden gezet met overgebleven kennisonzekerheden en de afspraken die rondom kennisonzekerheden die impliciet in de bestaande praktijk gelden. In samenwerking tussen Deltares, Kennis voor Keringen en USACE is een Beslisondersteunend Raamwerk Piping (BRP) ontwikkeld dat toepassing van nieuwe kennis in projecten ondersteunt. 

Vragen over toepassing in een project kunnen worden gesteld aan div@wsrl.nl.

Handelingsperspectief dikke deklagen (Reevediep) (2024)

De sterkte van de deklaag bij opbarsten heeft een grote invloed op de overstromingskans door Piping en Binnenwaartse Macrostabiliteit. In het Project Praktijkonderzoek Opbarsten bij Dijken (POD) wordt vanuit het HWBP door waterschap WDOD samen met Deltares onderzoek gedaan naar het gedrag van waterkeringen bij opbarsten van het achterland. Het gedrag is sterk afhankelijk van de dikte, sterkte en doorlatendheid van de deklaag. De huidige modellen en rekenregels voor beoordelen en ontwerpen bevatten een aantal conservatieve uitgangspunten. Met literatuur en modelonderzoek zijn in het project POD nieuwe hypotheses geformuleerd voor het gedrag

van de kering bij opbarsten. Deze zijn onderzocht met grote schaal laboratorium- en praktijkproeven. Analyse van de proeven moet begin 2025 leiden tot nieuwe rekenmodellen voor ontwerp en beoordeling van waterkeringen.

De handelingsperspectieven ondersteunen versterkingsprojecten bij het maken van keuzen bij het toepassen van tussentijdse inzichten over de sterkte bij opbarsten uit het project POD. De handelingsperspectieven zijn gebaseerd op de kennis per januari 2024 en kunnen worden gebruikt bij het bepalen van de veiligheidsopgave en het ontwerpen van waterkeringen. Gevraagd wordt om bij toepassing van een Handelingsperspectief contact op te nemen met DIV, zodat er begeleiding bij het toepassen van deze nieuwe kennis kan worden verleend en de opgedane ervaringen meegenomen kunnen worden in de verdere ontwikkeling van de aanpak.

Het handelingsperspectief Macrostabiliteit is opgesteld door het strategieteam Macrostabiliteit van De Innovatieversneller. Het handelingsperspectief Piping is opgesteld door het strategoieteam Piping van De Innovatieversneller. Beide handelingsperspectieven zijn afgestemd met het POD, gepresenteerd bij de Technisch begeleiders van de programmadirectie HWBP en op 1 maart voorgelegd aan de klankbordgroep van POD. De opmerkingen uit deze gremia zijn verwerkt. Het document is ook gepubliceerd op de DIV- WIKI pagina van macrostabiliteit.

Duiden van zandmeevoerende wellen (2024)

Naar aanleiding van diverse vragen uit projecten over het duiden van zandmeevoerende wellen die niet (goed) verklaard kunnen worden met de huidige modellen, heeft DIV bijgaande presentatie opgesteld. In de presentatie worden o.a. twee casussen vanuit het project PanWes behandeld om voorbeelden te geven van hoe een redenering voor een project eruit kan zien.

Factsheet Beslisboom piping (2019)

Waterschap Rivierenland organiseerde samen met de POV Piping een werkplaats waar de pipingopgave voor het dijkversterkingsproject Gorinchem-Waardenburg ter discussie werd gesteld. In drie bijeenkomsten is de rekenkundige pipingopgave beschouwd en genuanceerd, met praktijkinbreng door dijkbeheerders. Beleidsmatig gaven de taakhouder waterveiligheid en adviseurs vanuit het waterschap input. Tot slot brachten ook externe partijen hun expertise in.

In deze werkplaats is een beslisboom ontwikkeld. Daarbij wordt niet alleen naar de modeluitkomsten gekeken, maar ook naar de beheerderservaring, naar de kosten, naar de maakbaarheid en naar de geschatte invloed van kennistoename in de tijd. De ingecalculeerde verwachting is daarbij dat de benodigde verbetermaatregel  op den duur scherper kan worden bepaald, gebruik makend van doorgaande kennisontwikkeling na afronding van de POV Piping.  Op de strekkingen waar tot versterking nog sprake is van een veiligheidstekort moet de beheer- en calamiteitenorganisatie intussen tijdelijke beheermaatregelen inzetten.  Op basis van deze beslisboom kunnen we meer nuance en differentiatie in de pipingopgave aanbrengen, op voorwaarde dat er in de dijkversterkingsplannen wel ruimte is gereserveerd voor een (verticale) pipingmaatregel.

De beslisboom is ten slotte een prioriteringstool en niet een ontwerp-methodiek.

Gebiedsspecifieke Faalpaden voor Piping (2020)

Dit concept rapport door Deltares is tot stand gekomen onder het Deltares Strategisch Onderzoek programma Future Proof Dikes.

Het faalpad voor piping wordt sterk beïnvloed door de karakteristieken van de ondergrond en de belasting. Voor verschillende gebieden kunnen daardoor andere gebeurtenissen in het faalpad, of eigenschappen van de ondergrond en belasting van belang zijn voor de overstromingskans. 

In  dit rapport worden typische kenmerken voor verschillende gebieden in Nederland beschreven, en deze worden gerelateerd aan het faalpad voor piping. Nederland is onderverdeeld in 4 gebieden, het benedenrivierengebied, het bovenrivierengebied, het getijdengebied en Limburg. Per gebied worden belangrijke eigenschappen in relatie tot het faalpad voor piping beschreven. Dit vormt de basis voor de Rode Draden Piping en het rapport Toepassing ontwikkelde kennis.

Dit rapport is intern door Deltares gereviewed.

Geohydrologische aanpak voorverkenning Sprok-Sterreschans-Heteren (WSRL) (2022)

Voor de voorverkenning van dijkversterkingsproject Sprok-Sterreschans-Heteren (SSH) wil waterschap Rivierenland een lokaal verfijnd grondwaterstromingsmodel (MORIA) opzetten. Het doel is om de scope beter vast te kunnen stellen en in de verkenningsfase een duidelijk uitgangspunt te hebben voor de dijkversterking. Bij het opzetten van het model wil het project rekening houden met de actuele kennis rondom modellering van de geohydrologie. DIV heeft hiervoor een workshop georganiseerd met als doel het concept plan van aanpak aan te scherpen door aandachtspunten en aanbevelingen op te halen voor het werken met geohydrologische modellen, en om de relatie te leggen met overige ontwikkelingen op het gebied van piping. 

Doorontwikkeling Beslisboom Piping (2023)

HDSR heeft de Beslisboom Piping doorontwikkeld voor toepassing in enkele versterkingsprojecten van Sterkte Lekdijk. De rapportage is hier beschikbaar gesteld.

De bevindingen worden ook meegenomen bij het opstellen van de publicatie aanpak en afweegkader die in 2024 wordt verwacht. 

Doorontwikkeling innovaties (2025)

In het versterkingsprogramma Sterke Lekdijk heeft waterschap HDSR de sector uitgedaagd om met nieuwe rekentechnieken de opgave onderbouwd te verkleinen, en met innovatieve maatregelen goedkoper versterkingen te realiseren. Door het meenemen van nieuwe inzichten uit verschillende onderzoeken is de pipingscope van Sterke Lekdijk zo ver gereduceerd dat de business case voor de ontwikkeling en toepassing van de initieel kansrijk geachte innovaties niet meer positief is. Door het project is aan DIV gevraagd welke doorontwikkeling van welke innovaties vanuit de alliantie gewenst is. Dit sluit aan op de vraag van de programmadirectie van het HWBP naar focus van het pipingonderzoek. Bijgevoegde memo geeft antwoord op deze vraag.

Werksessies HDSR (CUB) over toepassen D-Geo Flow (2022)

Met D-Geo Flow kan de veiligheidsopgave van de Lekdijk op het traject Culemborg – Beatrixsluis scherper worden bepaald. Het rekenmodel dat D-Geo Flow gebruikt is echter niet gekalibreerd. Aan De Innovatie Versneller is gevraagd hoe de resultaten moeten worden geïnterpreteerd. Met andere woorden welke 
veiligheidsfactoren moeten worden gehanteerd voor bepaling van kritiek verval en pipelengte bij gebruik van D-Geo Flow. 

Voor het toepassen van nieuwe (niet volledig uitontwikkelde) kennis is context van de situatie van belang. Toepassen van nieuwe kennis in een specifieke situatie 
dient in perspectief te worden gezet met overgebleven kennisonzekerheden en de afspraken die rondom kennisonzekerheden die impliciet in de bestaande praktijk gelden. In samenwerking tussen Deltares, Kennis voor Keringen en USACE wordt een Decision Support Framework (DSF) ontwikkeld dat toepassing van nieuwe kennis in projecten ondersteunt. Een eerste versie van het DSF is als pilot gebruikt voor het beantwoorden van de vraag. 

Voor beantwoording van de vraag zijn twee expert sessies georganiseerd waarbij in de eerste sessie een beeld is gevormd van de lokale situatie: Daarbij staat de 
vraag centraal: Wat is hier aan de hand? In de tweede sessie stond het handelingsperspectief centraal: Wat betekenen de D Geo Flow analyses voor het project CUB?

Synthese rapport Geologische aanpak voor piping en Achtergrond rapport kwantificeren onzekerheid stijghoogte (2022)

In het innovatietraject van het HWBP is een geohydrologisch model gebruikt om voor Meanderende Maas een vlakdekkende piping-analyses te kunnen doen: Met de combinatie van geohydrologisch model en onzekerheden aanpak is vlakdekkend de 95 %-waarde van de stijghoogte onder norm-omstandigheden berekend, voor toepassing in een semi-probabilistische beoordeling. Vervolgens is met de reguliere sterktemodellen uit het Beoordelings- en Ontwerpinstrumentarium (BOI) vlakdekkend de piping-opgave in kaart gebracht.

In het kader van de interne kwaliteitsborging zijn onderdelen van de aanpak ook voorgelegd aan het Adviesteam Dijkontwerp (omgang met tijdverlopen voor hoogwatergolf) en Deltares (Illustratie van de gekozen aanpak met DGeo Flow). Er is ook advies gevraagd aan ENW. 

Onderzoek rapport Voorlanden - KvK 2022 (2023)

Binnen het programma Kennis voor Keringen van Rijkswaterstaat is onderzoek gedaan naar een stappenplan om de intredeweerstand van het voorland altijd mee te nemen in de pipinganalyse. Het stappenplan is uitwerkt in dit document, en ook opgenomen in het BOI.