Voor details en instructies, zie ook de Nitraat-app wiki
Nitraatconcentraties meten met je smartphone
Deltares heeft een Nitraat Smartphone App ontwikkeld om het voor boeren en burgers mogelijk te maken op een eenvoudige manier nitraatmetingen te doen en te delen. Het project beoogt agrariërs te laten participeren in het verzamelen van waterkwaliteitsmetingen om de relatie te kunnen leggen tussen (verschillen in) landbouwkundig handelen en de waterkwaliteit. Daarvoor is een meetmethode nodig die de deelnemende agrariërs in staat stelt zelf metingen uit te voeren en de meetinformatie te delen. Dit willen we realiseren door teststrips voor waterkwaliteit uit te lezen en verzenden met een smartphone.
Oude techniek in een nieuw jasje
Het meten met teststrips die met een smartphone uitgelezen kunnen worden is een nieuwe mogelijkheid die zeer geschikt is voor metingen door agrariërs. Teststrips worden veel gebruikt voor het krijgen van een indicatie van de waterkwaliteit. De teststrips zijn beschikbaar voor diverse relevante parameters zoals nitraat, nitriet, ammonium, fosfaat, sulfaat, chloride en pH. De strips worden gedurende enkele seconden in het water gedoopt en vervolgens kan de meetwaarde afgelezen worden door de kleur van de strip te vergelijken met een kleurlegenda. De voordelen van teststrips (ten opzichte van bijvoorbeeld lab-analyses en/of chemische testkitjes) zijn het gebruiksgemak, de snelheid van de meting (bijv. 1 minuut voor nitraat), het direct beschikbare meetresultaat en de geringe kosten per meting. Nadelen zijn de beperkte nauwkeurigheid (vooral bij lage concentraties) en de subjectieve manier van meten (vergelijking op het oog).
Het uitlezen van de teststrips met een smartphone maakt de meting met de teststrips nauwkeuriger en objectiever. Bovendien kan het meetresultaat direct verzonden worden naar een database en/of een online viewer. Dit maakt het mogelijk de metingen direct te delen, te visualiseren en in een context te plaatsen (andere metingen, normen, gebiedseigenschapen).
Om snel en efficiënt de methode operationeel te krijgen ontwikkelt Deltares een smartphone-app waarmee testtrips uitgelezen kunnen worden. De teststrips worden op een kaart (formaat bankpasje) met de legenda gelegd en via de app gefotografeerd. De app gebruikt beeldverwerkingssoftware om de kleur van de meetstrip te vergelijken met de legenda. Doordat de strip en de legenda dicht bij elkaar op de foto komen is de kans op afwijkingen door verschil in lichtinval, type telefoon en of foto-instellingen naar verwachting minimaal. De app toont vervolgens het meetresultaat en geeft de optie om het resultaat te verzenden. Indien de gebruiker akkoord is, wordt het meetresultaat samen met meta-informatie (tijdstip, locatie) via internet verstuurd naar een server of klaargezet om verzonden te worden zodra er weer wifi-verbinding is. Eenmaal op de server zijn de metingen beschikbaar voor controles, bewerkingen, visualisaties, etc. De methode is eenvoudig uit te breiden naar andere parameters of andere typen teststrips.
Voor de visualisatie maken we gebruik van de Delta data viewer (Figuur 1, screen 4). Deze webbased viewer is eenvoudig in gebruik en geschikt voor desktop, tablet en smartphone. Door de flexibele opzet is het eenvoudig specifieke viewers te ontwikkelen voor bepaalde stroomgebieden en/of gebruikersgroepen. De gegevens kunnen op verschillende manieren worden gevisualiseerd en de gebruiker kan kiezen voor verschillende achtergrondkaarten. 
Figuur 1: screenshots van de nitraat app en webbased viewer; scherm 1 is het startscherm van de app met de kaart met de legenda, instructies en een knop voor het maken van een foto; scherm 2 geeft direct het resultaat van de meting met de vraag of de gebruiker het meetresultaat wil versturen; scherm 3 biedt de mogelijkheid informatie mee te sturen zoals het watertype of opmerkingen en om de data te versturen; scherm 5 is de dataviewer op internet waarop de meetresultaten van de gebruikers te zien zijn.
Primeur voor Achterhoekse veehouders
De eerste agrariërs die de nitraat app in de zomer van 2016 gaan testen zijn deelnemers van het project Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek. 250 boeren werken daar samen met Waterschap Rijn en IJssel, Provincie Gelderland, Vitens, forFarmers, LTO-noord en Rabobank aan het verminderen van de verliezen van nitraat en fosfaat naar grond- en oppervlaktewater. Samen met Vitens en Waterschap Rijn en IJssel heeft Deltares het project 'Grondwatermakers van de Achterhoek' opgezet om beter inzicht te krijgen in waar en wanneer nitraat uitspoelt en hoe dat gerelateerd is aan bijvoorbeeld landgebruik, bodemcondities, hydrologie en weersomstandigheden. Als we dat in beeld hebben weten we ook welke maatregelen het meest effectief zijn.
Figuur 2: Teststrips; normaal gesproken is de meting gebaseerd op visuele vergelijking met de kleurlegenda
Resultaten Resultaten (Nederlands)
Meer informatie: joachim.rozemeijer@deltares.nl
