Klimaatverandering vraagt om een flexibele inrichting van de leefomgeving, die mee verandert met het klimaat. Het concept van ontwikkelpaden is bedoeld om adaptief denken en werken aan gebiedsinrichting te stimuleren. Het is nog maar weinig toegepast in de regionale praktijk van gebiedsontwikkeling. KLIMAP paste de methode van ontwikkelpaden toe in zes cases op de hooggelegen zandgronden in Nederland. Hier komen vormen van natuur en landbouw voor die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering.
Theoretische verkenning
Het concept ontwikkelpaden is bedoeld om inzichtelijk te maken tot welke situaties verschillende acties en ontwikkelingen op termijn kunnen leiden. Het concept is ook bedoeld om te laten zien wat strategische keuzes zijn en op welke momenten het tijd is om van koers te veranderen. KLIMAP onderzocht de theorie van het concept ontwikkelpaden. Daaruit bleek dat het concept op verschillende manieren wordt geïnterpreteerd en gebruikt. Ontwikkelpaden worden gezien als:
- manier om besluitvorming te ondersteunen;
- hulpmiddel voor een proces van leren en bewustwording van een veranderende leefomgeving;
- hulpmiddel om te benadrukken dat maatschappelijke verandering nodig is, en om te verkennen langs welke routes gewenste situaties in de toekomst kunnen worden bereikt.
Vertaling naar praktijk
Bij de start van KLIMAP was er nog weinig praktische ervaring met ontwikkelpaden. Onderdeel van de KLIMAP aanpak was het vertalen van de theoretische verkenning van ontwikkelpaden naar een praktische methodiek.
De methodiekontwikkeling van KLIMAP vond plaats aan de hand van een ‘routekaart’, een werkwijze voor de transitie naar een klimaatbestendige inrichting van een gebied. De routekaart is bedoeld om op een systematische manier ontwikkelpaden te ontwerpen en te implementeren, samen met de betrokkenen bij een gebied. Aan de hand van zes praktijkcases is de methodiek getest en doorontwikkeld.
Samen leren
KLIMAP gaat over het vernieuwen van gebiedsprocessen om ervoor te zorgen dat in de ruimtelijke ontwikkeling rekening wordt gehouden met de lange termijn verwachting rondom klimaatverandering. Die vernieuwing ontstaat door het gezamenlijk experimenteren met nieuwe processen, methoden, data, kennis en concepten. Het experimenteren en leren hebben we binnen KLIMAP in verschillende vormen gedaan:
- binnen de proeftuinen, waarin de effectiviteit van verschillende maatregelen zijn verkend;
- binnen de cases, waarin we de stappen uit de routekaart hebben getoetst en verfijnd;
- in een aantal leersessies over diverse onderwerpen aangaande ontwikkelpaden, met als doel te verdiepen, te reflecteren en ervaringen en perspectieven uit te wisselen.
RESULTATEN
Alle projectresultaten zijn beschikbaar via de KLIMAP.nl website, inclusief achtergrond rapportages. Een verantwoordingsrapport voor TKI Agrotechnologie , is te vinden als attachment van deze wiki pagina
